Những xung đột hiện hữu giữa văn hóa truyền thống và kiến trúc
Trong một cuộc trò cthị xã với Reatimes, KTS. Phạm Tkhô nóng Tùng - Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam đã xác minh: “Kiến trúc là 1 trong những phần của văn hóa truyền thống. Nhiệm vụ của quy hoạch và kiến trúc là tạo dựng không khí sống, Cống hiến và làm việc cho con người, do đó phản ánh văn hóa truyền thống là bắt buộc, là đương nhiên. Bởi lẽ kiến trúc cho ai, quy hoạch cho ai? Cho người Việt Nam, cho những dân tộc sống trên giang sơn Việt Nam. Cho nên quy hoạch, kiến trúc phround phù thích hợp với tính gamer dạng địa, với đặc trưng của địa phương về con người, địa hình và văn hóa truyền thống”.
Thế nhưng, thực tiễn đã cho thấy rằng, kiến trúc Việt Nam hiện thực còn tồn tại những bất cập, hạn chế trong quy trình cải nhữngh và phát triển và chưa phản ánh được game thủ dạng sắc văn hóa truyền thống đậm đà. Hay nói nhữngh khác, kiến trúc vẫn xa rời văn hóa truyền thống game thủ dạng địa, cải nhữngh và phát triển manh mún, cóp nhặt, thiếu điểm vượt trội và sáng tạo ở cả đô thị lẫn nông thôn.
Theo TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng - Nghiên cứu viên đắt tiền vàng tại Viện Kiến trúc Quốc gia (Bộ Xây dựng), kiến trúc nông thôn Việt Nam lúc này đang có Xu thế quá tván, xung đột với những quan điểm và nhận thức của nông thôn - nơi lưu giữ sâu đậm nhất những giá trị của nền văn hóa truyền thống, những giá trị tinh hoa dân tộc. Mặt khác, nông thôn cũng trọn vẹn có thể chứa đựng những sự trì trệ khó xoay chuyển nhất trải qua cốt nhữngh mang đặc điểm xã hội, nhưng kiến trúc cũng chưa thể hiện được vai trò khắc phục những hạn chế này.
TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng - Nghiên cứu viên đắt tiền xu tại Viện Kiến trúc Quốc gia (Bộ Xây dựng). (Hình ảnh: Bộ Xây dựng)
Chuyên gia cũng nhận định, văn hóa truyền thống, lối sống, kiến trúc nông thôn hiện đang bị đô thị hóa xâm lấn, có nguy cơ tiềm ẩn phá vỡ và mất dần gốc rễ. Trong khi đó, những cơ chế chính sách được rõ ràng hóa bằng những đồ án quy hoạch có phần phiến diện, duy ý chí; chưa coi trọng và thiếu gitrận pháp để duy trì những giá trị văn hóa truyền thống từ những khu định cư truyền thống cuội nguồn của làng xóm; áp dụng một khuôn mẫu chung cho toàn bộ những vùng nông thôn trên toàn quốc, phá vỡ và đi ngược lại sự hình thành với cốt nhữngh văn hóa truyền thống nông thôn.
Cùng với đó, tình trạng cho phép tách thửa đất trong số khuôn viên nhà ở truyền thống lịch sử, từ thừa kế đến dịch chuyển mua bán cũng dẫn đến việc không quản trị được dung mạo kiến trúc. Nhà ở xây cất với nhiều hình thức không giống nhau làm phá vỡ và đổi khác hình thái, cấu trúc không khí kiến trúc làng quê, xâm lấn và phá hủy dần ngôi nhà kiến trúc truyền thống lịch sử nguyên sơ từ ban sơ, đồng thời khiến cho ngày càng tăng tỷ trọng dân số, tỷ trọng cư trú, đổi khác cư dân gốc, du nhập văn hóa truyền thống ngoại lai…
Với kiến trúc đô thị, TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng phân tích, hơn hai thập kỷ qua, Việt Nam đã có véc tơ vận tốc tức thời nhữngh tân và phát triển đô thị vượt bậc với gần 1.000 khu đô thị mới Thành lập và hoạt động, cạnh bên những đô thị cũ hiện hữu. Bộ mặt kiến trúc lẫn hạ tầng kỹ thuật đô thị đã tân tiến hơn, tiện nghi hơn. Không ít đô thị đạt thành tựu ở cả quy hoạch lẫn phong thái kiến trúc như Ecopark, Phú Mỹ Hưng, Vinhome pages, Phúc Khang…
Nhưng với một thành phần không nhỏ còn lại, hầu như đều manh mún, thiếu version sắc, có Xu thế hệt nhau hóa về hình thái, cấu trúc và dung mạo kiến trúc… Cùng với đó, dung mạo thành phố cũng trở thành xấu đi khi sự tẻ nhạt về kiến trúc đi và những hệ quả của quy trình đô thị hóa mất kiểm soát như: ô nhiễm môi trường xung quanh, tắc nghẽn giao thông, tỷ trọng cư trú quá tround, thiếu thốn những tiện lợi thuộc hạ tầng kỹ thuật và xã hội, thiếu vắng cây xanh và mặt nước, ngập lụt, nổ và cháy, mất trật tự và tệ nạn xã hội, yếu thế trong phòng chống dịch bệnh…
Sự cải tiến và phát triển lộn xộn, manh mún, thiếu quy hoạch, không hệt nhau về quy mô của những khu đô thị dẫn đến dung mạo chung của thành phố bị phân tách theo kiểu "da báo". (Hình ảnh minh họa)
Ngoài ra là sự việc ông xã chéo cánh, thiếu nhất quán và đồng điệu của những khối VPS luật, cơ chế chính sách trong xây dựng, quản trị, quản trị và vận hành sinh hoạt của mỗi đô thị, mỗi thành phố. Ngoài ra, việc di dời những cơ sở ô nhiễm và ô nhiễm ra khỏi những thành phố đã được triển khai, nhưng một phần không nhỏ quỹ đất lại được dùng làm nhữngh tân và phát triển chung cư hoặc những trung tâm thương mại, thay vì đầu tư cho những không khí công cộng của thành phố, dẫn đến việc không phục vụ nhu yếu được nhu yếu sinh hoạt xã hội và sống gần tự nhiên của cư dân.
Duy trì, tiếp nối version sắc văn hóa truyền thống và kiến trúc truyền thống lịch sử trong toàn thị trường quốc tế đương đại
TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng đã chỉ ra, để kế thừa, gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử trong kiến trúc, trước những thời cơ và cả thách thức đến từ thời kỳ Open hội nhập, cần phtrận đầu tiên từ những việc định lượng những chỉ tiêu về quy hoạch sử dụng đất. Cụ thể hóa và định lượng hóa những chỉ tiêu về tỷ trọng dân số, tỷ trọng cư trú, tỷ trọng xây dựng, diện tích đất ở tối thiểu... từ những đồ án quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch xem thêm.
Cùng với đó, giữ vững 3 trụ cột nguyên tắc cơ version trong kiến trúc - quy hoạch là bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống, gìn giữ môi trường thiên nhiên và nhữngh tân và phát triển. Đặt tiềm năng ổn định giữa văn hóa truyền thống vật chất, văn hóa truyền thống lòng tin với văn hóa truyền thống tổ chức xã hội.
Theo TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng, văn hóa truyền thống kiến trúc người đùa dạng địa là 1 quy trình văn hóa truyền thống chứ không lagn thuần là sản vật phẩm chất. Để nền kiến trúc cải tiến và phát triển vững chắc, cần lấy văn hóa truyền thống và kiến trúc người đùa dạng địa làm gốc và nuôi dưỡng bằng tài nguyên, nguồn vốn, technology và con người. Con người của kiến trúc cũng phván được quyên tâm, kim chỉ nan, huấn luyện. Suy cho với, làm thế nào để kiến trúc ổn định được giữa truyền thống cuội nguồn và văn minh, giữa bảo tồn và cải tiến và phát triển, giữa người đùa dạng sắc và tiên tiến.
Theo TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng, văn hóa truyền thống kiến trúc version địa là 1 trong quy trình văn hóa truyền thống chứ không lagn thuần là sản thành phầm chất. (Hình ảnh: Travellite)
Để duy trì và làm nổi nhảy version sắc đô thị, nông thôn Việt Nam trong kiến trúc, cần nâng cao và lưu giữ: những điểm đặc trưng của đô thị, nông thôn, như hình thể, cấu trúc, không khí đặc rỗng, không khí đóng mở, giao thông, những cửa ngõ; những sinh hoạt văn hóa truyền thống như cảnh sắc đường phố, tôn giáo, tín ngưỡng, lối sống, tập quán; những giá trị truyền thống lâu đời, lịch sử vẻ vang; và những Điểm sáng tự nhiên về địa hình, khí hậu, hệ sinh thái.
Chuyên gia nhấn mạnh, cần xuất bản Tiêu chuẩn chỉnh về nghệ thuật và thiết kế không khí công cộng (nội dung này chưa được ví dụ hóa trong Quy chuẩn chỉnh kỹ thuật quốc gia 01:2021 và trong Thông tư 06/2013/TT-BXD về thiết kế đô thị (xuất bản ngày 13/5/2013)), trong đó cần làm rõ nhiệm vụ kết nối những hệ sinh cảnh, tái hồi sinh những vị trí lịch sử hào hùng sau khoản thời hạn dịch chuyển và tuyệt đối hoàn mĩ những thiết kế thuộc hạ tầng kỹ thuật và tiện lợi đô thị (vỉa hè, cây xanh, công viên, giao thông công cộng...).
Ngoài ra, trọn vẹn có thể thiết lập sổ tay hướng dẫn và khuyến khích người dân xây dựng cmàn tạo và xây mới nhà ở theo những mẫu thức kiến trúc truyền thống cuội nguồn của địa phương, thích ứng với chuyển đổi khí hậu thiên tai, dịch bệnh… Quy hoạch nông thôn cần xác lập những khu ở định cư truyền thống cuội nguồn, khống chế tách thửa diện tích khuôn viên ô đất phù thích hợp với diện tích của ô đất (khuyến khích không thay đổi và định hình cơ cấu hộ mái ấm gia đình thích hợp).
Cần chú trọng cháp vá thay đổi không khí xanh cho đô thị để điều tiết không khí và phục vụ yêu cầu yêu cầu của người dân. (Hình ảnh minh họa: Ecopark)
Cùng với đó, phván đảm bảo sinh kế cho những người dân, phván để mọi công trình kiến trúc từ nhà ở đến công trình công cộng đều đóng vai trò là 1 trong giậtn vị thay thế một tế bào xanh của hạ tầng xanh nông thôn. Khuyến khích cải tiến và phát triển kinh tế tài chính phượt địa phương, mạng xã hội, hộ mái ấm gia đình trên cơ sở khai quật từ quỹ kiến trúc nhà ở gắn với văn hóa truyền thống, sản xuất, tiệc tùng, tập quán... Hướng dẫn chính quyền địa phương và người dân bảo tồn, tu tạo, phục dựng hoặc xây mới những công trình kiến trúc nhà ở, công cộng, tôn giáo tín ngưỡng... có giá trị văn hóa truyền thống.
Sau và, TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng xác định, chìa khóa để đi đến thành tựu là cải nhữngh và phát triển tài chính tuần hoàn, tài chính tri thức, tài chính số theo hướng tăng trưởng xanh và vững chắc. Bản thân kiến trúc, quy hoạch cũng phtrận tự vận động và thay đổi để phù tương thích với yêu cầu của thời đại, tự khắc phục những hạn chế về phát thtrận, ô nhiễm và tìm ra những hướng đi sáng tạo, giúp công trình và không khí kiến trúc vững chắc hơn, thân thiện với môi trường thiên nhiên hơn.
Có thể nói, giữ gìn gamer dạng sắc văn hóa truyền thống truyền thống lâu đời trong kiến trúc văn minh là 1 trong hành trình gian truân, không lagn giản lagn giản. Làm sao để truyền tmàn được hơi thở của hàng nghìn năm lịch sử dân tộc và biết bao giá trị kiến trúc được đúc kết từ thân phụ ông vào trong 1 nếp nhà, một con đường, đến cả một làng quê, một thành phố, một vùng đô thị, đó là sứ mệnh to lớn đặt lên vai không những là những kiến trúc sư, nhà quy hoạch mà còn là cả thị trường. Sứ mệnh, nhiệm vụ ấy càng trở thành cấp bách, quan trọng hơn, trong đồ họa những hệ lụy của việc du nhập văn hóa truyền thống đã và đang dần biểu thị rõ ràng hơn./.
